Trung tâm Khuyến nông Đắk Lắk với mô hình canh tác lúa giảm phát thải: Điểm trình diễn để nông dân học tập, nhân rộng

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng tác động mạnh mẽ đến đời sống sản xuất, nông nghiệp Việt Nam nói chung và ngành lúa gạo nói riêng đang đứng trước yêu cầu cấp bách phải thay đổi phương thức canh tác theo hướng bền vững, giảm phát thải và thích ứng thông minh. Nắm bắt xu thế đó, Trung tâm Khuyến nông Đắk Lắk đã tiên phong triển khai mô hình canh tác lúa giảm phát thải tại Trạm Giống nông nghiệp Hòa Xuân trong vụ Hè Thu 2024 và Đông Xuân 2024–2025 với sự phối hợp của Công ty Cổ phần Net Zero Carbon và các đối tác.

Điểm nổi bật của mô hình là sự kết hợp hài hòa giữa khoa học kỹ thuật hiện đại và kinh nghiệm canh tác truyền thống. Nếu như trước đây, tập quán sản xuất thường thiên về thâm canh, sử dụng nhiều nước tưới và phân bón, thì nay người nông dân đã được hướng dẫn áp dụng kỹ thuật ướt – khô xen kẽ để điều tiết nước một cách hợp lý, giúp cây lúa phát triển cứng chắc, ít sâu bệnh, đồng thời tiết kiệm đáng kể nguồn tài nguyên nước. Cùng với đó, việc sử dụng phân vi lượng Cherry và chế phẩm Eco OK đã góp phần cải tạo đất, bổ sung dưỡng chất thiết yếu, tăng sức chống chịu cho cây trồng, giảm dư lượng hóa chất trong môi trường.

Đặc biệt, mô hình đã mạnh dạn ứng dụng công nghệ UAV trong phòng trừ sâu bệnh. Nếu như cách làm truyền thống tốn nhiều nhân công và chi phí, thì nay máy bay không người lái đã giúp việc phun thuốc trở nên chính xác, tiết kiệm và thân thiện hơn, vừa giảm số lần phun, vừa hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe nông dân và môi trường xung quanh. Cùng với đó, việc quản lý rơm rạ sau thu hoạch cũng được thay đổi căn bản: rơm rạ không còn bị đốt bỏ mà được thu gom, tái sử dụng làm chất độn chuồng hoặc chế biến thành phân hữu cơ, góp phần hạn chế phát thải khí nhà kính.

Kết quả đo đạc qua hệ thống vệ tinh Spiro Carbon cho thấy trong 2 vụ (48ha) đã triển khai toàn bộ mô hình đã giúp giảm phát thải được 157,46 tấn phát thải so với canh tác truyền thống. Trung bình mỗi ha giảm được 3,28 tấn phát thải tương đương với 3,28 tín chỉ carbon/ha. Đây không chỉ là con số minh chứng cho hiệu quả thực tiễn của mô hình, mà còn là bằng chứng xác thực cho những nỗ lực của ngành nông nghiệp Đắk Lắk trong việc hướng đến nền sản xuất xanh. Các chứng nhận giảm phát thải do Công ty Net Zero Carbon cấp càng làm tăng thêm tính minh bạch, uy tín và khả năng nhân rộng của mô hình.

Người nông dân trực tiếp trao đổi với chuyên gia về quy trình canh tác lúa giảm phát thải

Ông Đinh Văn Đang, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Đắk Lắk, nhấn mạnh: “Mô hình canh tác lúa giảm phát thải tại Trạm Giống nông nghiệp Hòa Xuân được Trung tâm triển khai không chỉ nhằm thử nghiệm kỹ thuật mới, mà còn để tạo điểm trình diễn cho bà con nông dân đến học tập, trao đổi và áp dụng. Kết quả từ mô hình sẽ là cơ sở quan trọng để Trung tâm xây dựng khuyến cáo kỹ thuật, tập huấn và nhân rộng ra toàn tỉnh, góp phần thực hiện cam kết giảm phát thải khí nhà kính và hướng tới nền nông nghiệp xanh, bền vững.”

Lãnh đạo Trung tâm cùng các viên chức tại mô hình

Từ kết quả đạt được, có thể khẳng định mô hình canh tác lúa giảm phát thải tại Trạm Giống nông nghiệp Hòa Xuân không chỉ là một thử nghiệm kỹ thuật, mà còn là mô hình trình diễn của Trung tâm Khuyến nông Đắk Lắk để bà con nông dân đến học tập, trao đổi kinh nghiệm. Đây là cơ sở quan trọng để Trung tâm xây dựng khuyến cáo kỹ thuật, bổ sung tư liệu và kiến thức phục vụ tập huấn, hướng dẫn và nhân rộng mô hình trong toàn tỉnh. Sự phối hợp giữa Trung tâm, doanh nghiệp và nông dân giúp hạt gạo Đắk Lắk không chỉ nâng cao giá trị kinh tế mà còn gắn với trách nhiệm môi trường và phát triển bền vững.

Nông nghiệp xanh, nông nghiệp carbon thấp không còn là khẩu hiệu mà đã trở thành thực tiễn trên những cánh đồng Đắk Lắk. Thành công hôm nay chính là nền tảng để Trung tâm Khuyến nông Đắk Lắk tiếp tục đồng hành cùng nông dân, góp phần thực hiện cam kết giảm phát thải khí nhà kính và hướng tới phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Anh Duy