Theo chân đoàn công tác Trung tâm Khuyến nông - Giống cây trồng, Vật nuôi và Thủy sản, chúng tôi cùng đ/c Phạm Quang Mười - Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện CưM’gar dừng chân tại Cụm 5, TDP 8, thị trấn Quảng Phú, huyện CưM’gar. Trước mắt chúng tôi là 2,0 ha sầu riêng với nhiều độ tuổi khác nhau bên cạnh một số cây trồng xen như bơ, mít, tiêu, … Điều đáng nói nhất ở khu vườn này là 21 cây sầu riêng trong độ tuổi 22 với “thân hình vạm vỡ” đang mang trên mình cả tấn quả tươi – Khu vườn của gia đình anh Phạm Quang Mạnh.
Cựu chiến binh Phạm Quang Mạnh, sinh năm 1972, anh đã từng tham gia quân đội năm 1990 tại Sư đoàn 9, Quân đoàn 4 cho đến năm 1993 xuất ngũ; Với nhiệt huyết thanh niên tuổi đôi mươi, người con của quê hương Thái Bình đã quyết định đến với vùng đất cao nguyên đầy nắng và gió để lập nghiệp. Tiếp tục phát huy bản chất “Bộ đội Cụ Hồ” trên mặt trận lao động sản xuất, anh Phạm Quang Mạnh là một điển hình tiên tiến của mô hình làm kinh tế vườn giỏi thuộc huyện Cư M’gar.
Ảnh: Đoàn công tác đến thăm vườn sầu riêng của gia đình anh Mạnh
Trao đổi với chúng tôi, anh chia sẻ: Những năm đầu mới đến đây lập nghiệp, chỉ với 3 sào cà phê già cỗi không còn khả năng cho năng suất, anh đã quyết tâm tìm hiểu về thời tiết, khí hậu và thổ nhưỡng đất đai, cảm nhận được đây là vùng đất chứa nhiều tiềm năng, thích hợp với việc trồng cây ăn quả. Cùng thời điểm đó, năm 1998, khi Công ty Cổ phần Phát triển công nghệ sinh học Dona Techno về địa phương và giới thiệu giống sầu riêng mới. Nhận thấy sầu riêng Dona là loại cây có hiệu quả kinh tế cao và ổn định, phù hợp với điều kiện khí hậu thổ nhưỡng ở đây, anh Mạnh đã mạnh dạn chặt bỏ cây cà phê và đưa vào trồng thay thế 30 cây sầu riêng Dona.
Bên cạnh sự tư vấn về kỹ thuật chăm sóc cây sầu riêng của nhân viên công ty, anh Mạnh còn tự mày mò và học hỏi kinh nghiệm sản xuất qua sách báo và của những người đi trước, đồng thời mạnh dạn ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất. Nhờ vậy, mặc dù mới chỉ là những bước khởi đầu của hành trình chinh phục cây sầu riêng nhưng anh đã duy trì được sự sinh trưởng phát triển của 21/30 cây và đã chăm sóc, nuôi dưỡng chúng để tạo ra được những quả sầu riêng đạt chất lượng, mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Nếu chỉ tính riêng đối với 21 cây sầu riêng trồng năm 1998, trong vòng 10 năm trở lại đây, sản lượng hàng năm gia đình anh Mạnh thu được từ 9,5 - 10,5 tấn quả, với giá thị trường giao động từ 40.000 – 60.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí gia đình anh có thu nhập hơn 400 triệu đồng/năm.
Trước những thành công trên, với gần 20 năm kinh nghiệm chăm sóc cây sầu riêng, năm 2017 anh Mạnh đã quyết tâm mua thêm 1,7 ha đất vườn cà phê già cỗi liền kề để mở rộng diện tích. Lần này anh tiếp tục trồng thêm 60 cây sầu riêng Dona. Bước sang năm thứ 4 sau trồng, đến nay số cây sầu riêng này cũng đã cho anh những lứa quả đầu tiên. Nhằm tránh làm cây mất quá nhiều sức để nuôi quả, dễ làm gẫy cành, mặc dù cây có bộ khung cành khỏe, phân phối đều, tán lá sum suê nhưng mỗi cây anh chỉ để mang từ 10 – 15 quả.
Ảnh: Gia đình anh Mạnh bên cây sầu riêng 22 năm tuổi và 4 năm tuổi
Ghé thăm vườn anh vào thời điểm cây mang quả tầm 80 - 90 ngày tuổi, mặc dù chưa được thưởng thức hương vị của chúng nhưng nhìn những chùm quả căng tròn cũng đã đủ sức hấp dẫn, cuống hút chúng tôi. Anh chia sẻ thêm: Trong những năm đầu khi sầu riêng còn nhỏ, để giải quyết bài toán kinh tế lấy ngắn nuôi dài và đồng thời tận dụng được khoảng không gian trống anh đã trồng xen các loại cây như hồ tiêu, mít, …. Tuy nhiên, việc trồng cây sầu riêng cũng như cây hồ tiêu, mít đều là cây ký chủ của nấm Phytopthora gây bệnh chết nhanh trên hồ tiêu, bệnh nứt thân xì mủ trên cây mít và bệnh thối thân, thối quả hại sầu riêng. Do vậy, để xen canh có hiệu quả cần phải cẩn thận, tỷ mỷ, cây phải được chăm sóc kỹ, bón phân, phun thuốc đúng chu kỳ, liều lượng, đặc biệt phải thường xuyên quan sát, kiểm tra để biết cây cần gì, thiếu gì và nhanh chóng bổ sung, phát hiện sâu bệnh để kịp thời xử lý, tránh lây lan cho cả vườn.
Nhờ được chăm sóc bài bản, vườn sầu riêng của gia đình anh Mạnh luôn phát triển xanh tốt cho năng suất, chất lượng cao, có thương hiệu tại địa phương và được nhiều người ưa chuộng nên việc tiêu thụ sản phẩm rất thuận lợi.
Với tính cần cù, chịu khó, ham học hỏi của người lính Cụ Hồ năm xưa, anh Phạm Quang Mạnh không ngại chia sẻ những kinh nghiệm quý báu của mình về trồng và chăm sóc sầu riêng đạt năng suất cao cho bà con trong vùng học tập làm theo. Mong muốn của anh là sẽ cùng với các hộ làm sầu riêng trong vùng thành lập được tổ hợp tác, hợp tác xã về sầu riêng để có thể liên kết trong sản xuất đạt hiệu quả hơn, gắn với tiêu thụ sản phẩm ổn định, mang tính bền vững, đồng thời hướng đến đăng ký thương hiệu độc quyền trái cây sầu riêng của địa phương mình./.
Ngô Nhân - Đinh Mai
